✅ تولدش آن‌قدر مهم بود که از ساعت بیست و سی دقیقه غروب یکشنبه 24 اردیبهشت 1346 شروع مراسم تولد شروع شد و مراسم را تلویزیون ملی ایران مستقیم پخش می‌کرد. هنرمندان آن روز ایران، عارف، رامش، گوگوش، پرویز یاحقی، ایرج و مهستی در این مراسم برنامه اجرا کردند.
✅ پدر این نورسیده زندگی را از کارگری شروع کرده بود، از کار در کارواش ماشین‌های سنگین، گاراژی در مشهد؛ و حالا هزاران کارگر در کارخانه‌اش تولد نورسیده را جشن می‌گرفت.
مدیر عامل مرسدس زمانی در پاسخ به شاه که درباره کیفیت محصولات کارخانه او پرسید، گفته بود «محصولات … از نظر کیفیت و استحکام صد در صد با آنچه ما در کارخانه مانهایم می‌سازیم برابرند.» (ص. 104) گواهینامه کیفیت را هم برایش صادر کرده بود و با همان گواهینامه مناقصه‌ای برای فروش اتوبوس در بغداد را از مرسدس برد.
✅ شخصیت‌های زیادی از پرنس فیلیپ (همسر ملکه الیزابت دوم) تا نوبوسکه کیشی (نخست‌وزیر ژاپن) و پادشاه هلند از کارخانه‌اش دیدن کرده بودند. او از جوانی علاقه داشت برای کشورش ماشین تولید کند. کارش را با تولید اتوبوس و مینی‌بوس‌های بنز شروع کرده بود اما آنچه او را برای ایرانیان جاودانه کرد خودرویی بود که قرار بود با نام ARROW در کمپانی روتس انگلستان تولید شود، همان که ترجمه فارسی نامش می‌شد: «پیکان».
✅ پیکان – نورسیده احمد خیامی – بالاخره در 23 اردیبهشت 1346 متولد شد. مردی که از کارگری آغاز کرده بود حالا در کنار هزاران کارگرش، تولید پیکان – خودرویی که به بخشی از حافظه تاریخی، تاریخ صنعتی شدن و زندگی روزمره مردم ایران بدل شد – را جشن می‌گرفت. بنیان‌گذار شرکت ایران ناسیونال، بالاخره ماشینی را که دوست داشت ساخته بود و قصد داشت ظرف چند سال آن‌را به 95 درصد تولید داخل برساند. این پدر می‌خواست فرزندش را معرفی و حتی صادر کند.
✅ قیمت تمام‌شده محصولش از شرکت‌های خارجی کمتر بود و با انحصار تولید خودرو خودش هم مخالفت کرده بود. یک بار به وزیر وقت گفته بود «منافعی در جلوگیری از ورود سایر خودروها نمی‌بینم، مگر این‌که مردم به همین دلیل اعتمادشان از ما که بزرگ‌ترین تولیدکننده اتومبیل در داخل کشوریم سلب می‌شود.» (ص. 158) مردمی بود و در خاطراتش گفته چند ماه یک بار کارگران را جمع می‌کرده و درباره اهداف شرکت و برنامه‌های آینده با آنها حرف می‌زده است. پیکان شهر را هم برای کارگران ایران ناسیونال با همین رویکرد ساخته است.
✅ آنچه در بالا آمد، مختصری است از کتاب «پیکان سرنوشت ما» (نشر نی، 1397) که بر اساس خاطرات و نوشته‌های «احمد خیامی» بنیان‌گذار ایران‌ناسیونال، تولیدکننده پیکان، ایران خودروی فعلی نوشته شده و توسط نشر نی در سال 1397 منتشر شده است. این کتاب علاوه بر آن‌که حاوی درس‌های بسیار برای کارآفرینی بومی است و هر کارآفرین ایرانی، مؤسسان استارت‌آپ‌ها یا صنعتگران ایرانی باید آن‌را بخوانند، حاوی درس‌های بسیاری درباره اخلاق کسب‌وکار، و هم‌چنین امید و روحیه ایران‌دوستی است.
✅ کتاب حاوی ارزش‌های تاریخی بسیاری درباره روند صنعتی‌شدن ایران در دهه 1340، رویکردهای کارآفرینان ایرانی در آن دهه، و بالاخص رویکرد احمد و محمود خیامی به تولید صنعتی و کارخانه ایران ناسیونال در آن زمان است. نکاتی نیز درباره رویکرد وزارت اقتصاد ایران تحت مدیریت نقی عالیخانی به صنعتی‌شدن در آن دهه دارد.
✅ کتابی بسیار خوش‌خوان با نثری روان و دوست‌داشتنی، و حاوی رویکردی غرورآمیز به انسان و بالاخص کارگر ایرانی در 246 صفحه که خواندن آن در این روزها که صداهای کم‌امیدی از هر جایی به گوش می‌رسد، الهام‌بخش و فوق‌العاده لذت‌بخش است. ایران‌دوستی را می‌شود در خط خط نوشته‌ها و کلام احمد خیامی مشاهده کرد. مقدمه کتاب را هم دکتر علی اصغر سعیدی، جامعه‌شناس و مورخ اقتصادی معتبر و به‌واقع متخصص تاریخی صنعتی‌شدن عصر پهلوی اول و دوم نوشته و به نوعی مهر تأییدی بر محتوای کتاب است.
✅ «نشر نی» کتاب را با کیفیت عالی و قیمت بسیار مناسب 28000 تومان (در بازار فعلی کتاب) به بازار کتاب در سال 1397 ارائه کرده است. همه ایرانیان کتابخوان، دانشجویان که دنبال امید و سخت‌کوشی و الگوی ایران‌دوستی می‌گردند، صنعتگران که می‌خواهند راه و رسم کسب و کار بیاموزند، و حتی طالبان اخلاق می‌توانند از این کتاب بسیار بیاموزند و لذت ببرند. اگر خواندید و لذت بردید، کتاب را به دیگران هم توصیه کنید.
محمد فاضلی – عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
https://t.me/fazeli_mohammad
اشتراک از بابک
