محقق و مترجم: بانو قهرماني////
زنده یاد “شاپور نیاكان” موسیقی دان، نوازنده ی نام دارِ ویولون، نواساز و پایه‌گذار و سرپرست ارکستر شماره ۵ رادیو تهران بود كه در سال ۱۳۰۵ خورشیدی در نطنزِ كاشان به دنیا آمد، پدرش از شاگردانِ مرحوم “درویش خان” بود و بسیار زیبا تار می‌نواخت. از كودكی به موسیقی علاقه‌مند شد و هر زمان كه پدرش دست به ساز می‌برد او نیز، دست از همه كارها حتی بازی های كودكانه می‌كشید و به پنجه‌های پدر خیره می‌شد تا این‌كه در ۱۴ سالگی با ویولنی كه پدر برای اش خریده بود، به تمرین پرداخت و ردیف‌های موسیقی ایرانی را با كمكِ پدر و به صورت سینه به سینه آموخت.
درسال ۱۳۲۳ به تهران آمد و با استادان موسیقی آن زمان آشنا گردید و تكنیك‌های موسیقی را نزدِ یك معلم اهلِ کشورِ آلمان، فرا گرفت. بلافاصله پس از آموختنِ فنون موسیقی به رادیو رفت و از سوی سوی “مشیرهمایون شهردار” مورد آزمون قرار گرفت و از آن سربلند بیرون آمد و اركستر پنج رادیو را تشكیل داد. در این شبكه با هنرمندان مشهوری چون “فرهنگ شریف”، “حسین همدانیان”، “انوشیروان روحانی”، “مهدی تاكستانی “، “میرفتاح بازرگان “، “عمادرام”، “سلمكی” برنامه اجرا می‌كرد. اولین آهنگِ استاد “نیاكان”، «طوفان عشق» نام داشت كه در فیلمی با همین نام اجرا شد، این هنرمند بیش از ۳۰۰ آهنگ ساخت كه شعرِ اغلب آنها از خودش بود. آثارش به سرعت با استقبال مردم روبه رو می‌شد و در كوچه و خیابان، آن را زمزمه می‌كردند.
در طول فعالیت هنری با خوانندگانی همچون “منوچهر همایون پور”، ” قاسم جبلی”، “منوچهر شفیعی ” ، “بهرام سیر”، “اكبرجغه”، “حسن طاووسی”، “هوشنگ شوكتی” وبسیاری دیگر همكاری كرد.
وی به جز نوازندگی، در تعلیمِ هنرجو و ترانه سرایی نیز دستی توانا و با زبان فرانسه نیز، آشنایی داشت و شغل اصلی‌اش معلمی بود، به همین جهت در زمان خود، از با سوادترین هنرمندان كشور محسوب می‌شد. او در آهنگسازی و تكنوازی روش و متد خاص خود داشت و خود را محصور ردیف و چارچوب قواعد موسیقی نمی‌كرد به همین جهت با مسوولان موسیقی رادیو اختلاف داشت تا این كه سرانجام این اختلاف بالا گرفت و بصورت قهر، رادیو را ترك كرد. از آن پس دیگر در مجالس عمومی، ساز نزد و تنها در محافل دوستانه دست به ساز می‌برد. فروتنی، صفای باطن، سكون، آرامش و دوری از هیاهواز ویژگی‌های بارز اخلاقی شادروان نیاكان بوده است.
“امین‌الله رشیدی” خواننده ی پیشكسوت در كتاب «عطرگیسو» می‌نویسد: «شاپور نیاكان نوازنده چیره دست و خوش قریحه،از پنجه‌های خارق‌العاده‌ای برخوردار بود». “نیاكان” به جز آهنگ و ترانه‌های مختلف، غزلیاتی نیز سروده است و سرانجام پس از یك عمر تلاش و كوشش فرهنگی و هنری در ۱۶ اسفند ۱۳۷۲ در سن ۶۷ سالگی درگذشت و در امام زاده طاهر كرج آرام گرفت. روحش شاد و یادش گرامی
