لات و لوتی گری در ایران تاریخ دیرپایی دارد. از گروه “عیاران” که با لوتی گری از ثروتمندان به نفع فقرا دزدی می کرد تا طیب حاج رضایی و شعبان جعفری و هفت کچلون در عصر پهلوی دوم، الوات همیشه حضور پررنگی در عرصه سیاسی و اجتماعی کشور داشته اند. در تاریخ ایران لوتی گری و الواتی با برخی قواعد و اصول نانوشته همراه بوده است. اصولی که بسیاری از آنها فتوت و جوانمردی، دفاع از مظلوم، عدم مزاحمت برای زنان و امثالهم را خطوط قرمز خود قلمداد می کردند.
قبل از انقلاب سال پنجاه و هفت قهرمانان گیشه های سینمای کشور عمدتا از لوتی های بامرام و جوانمردی بودند که در عین قمار و عرق خوری و دعواهای مدام، رسم و اصول مردانگی را زیر پا نمی گذاشتند. قهرمانان این فیلم ها در عین جسوری و بی بابکی خطوط قرمزی مانند رفاقت، ناموس و دفاع از مظلوم را در هر شرایطی رعایت می کردند و اصول عیاری، جوانمردی را زنده نگه می داشتند…
لات امروزی در مقایسه با تاریخ زیسته لاتی و لوتی گری در ایران تفاوت عمده دارد. لات امروزی صبح تا شب در صفحات اینستاگرامی پلاس است، با اداها و ادبیات و ظاهر مشمئز کننده دنبال جذب فالوئر است و برای شهرت و خودنمایی هیچ مرزی نمی شناسد. بسیاری از الوات امروزی که در صفحات مجازی به شهرت فراوانی هم رسیده اند و به نوعی به عنوان الگوی بخش مهمی از دانش آموزان و نوجوانان تبدیل شده اند، تفاوت رفتاری و عملی قابل مشاهده و ملموسی با مفهوم لات در تاریخ ایران دارد.
لات امروزی بر خلاف لوتی های تاریخ ایران، ضعیف کش است و به هیچ معیار و اصول اخلاقی پایبند نیست. لات امروزی عربده کش، بد دهن و بی رحم و بی حیاست. لات امروزی از ریشه های هویتی لوتی ایرانی بریده و بیشتر از آنکه روحیه داش مشتی گرانه داشته باشد بزهکار، آشوبگر و مخل امنیت اجتماعی است.
لات امروزی دیگر آن کلاه مخملی دستمال به دست با کفش های پاشنه بلند نیست، بلکه گولاخ سوسول و بد قواره یی است که عموم وقت خود را در باشگاههای بدن سازی و آرایشگاهها برای کلفت شدن بازو و زیبا شدن صورت و ظاهر سپری می کند و یا به صورت جوانی با شلوار افتان و پاره پاره که در پارک ها و فضای سبزی مشغول بار زدن حشیش و گل و علف است مشاهده می شود…
«گفتمان لات امروزی» به عنوان گفتمان رسمی مهمی از جوانان و نوجوانان تبدیل شده است و دختران و پسران بسیاری از این افراد الگو برداری می کنند. اگر سینمای لوتی منش ایران از الوات دهه چهل و پنجاه شمسی الگو می گرفت، لات امروز ایران هم بسیار شبیه ستاره های سینمای امروز کشور است و این سبک زیست را با قدرت اشاعه و گسترش می دهد.
واقعیت این است که در این سالها نظام آموزش و سیستم سیاسی هر چه به ظواهر جامعه چسبیده و حساسیت نشان داده است در مسئله تعالی اخلاقی و عزت نفس در رفتار و گفتار جامعه به حال خود رها شده و بی بند و بار رشد یافته است؛ بددهنی و پورنوگرافیک شدن گفتار و رفتار دانش آموران در مدارس سال به سال گسترش یافته و به وضوح قابل مشاهده است. در شبکه های مجازی به وفور دختران و پسران جوانی را مشاهده می کنیم که برای نشان دادن امروزی بودن به راحتی از الفاظ رکیک استفاده می کنند و بدون هیچ شرمی با اکانت ها و عکس های واقعی خود در تایم لاین توییتر و اینستاگرام از واژه هایی که مخصوص دعواهای خیابانی الوات و هرزه نگاری ها است، استفاده می کنند. عرصه عمومی، سینما و هنر، هیات های مذهبی، ورزش و فضای مجازی امروز کشور بیشتر از آنکه دست تحصیل کردگان، اهالی اندیشه و روشنفکران و مداحان و عزاداران ساده پوش و بی ادعا باشد، در تسخیر انواع مختلفی از الوات است و آنها هستند که جامعه را جهت دهی می کنند. امروزه از لیدرهای بدقواره و بد دهن باشگاههای فوتبال تا لات های برهنه شده در هیات ها و لات های رکیک گوی سینما و موسیقی به اصطلاح پاپ و رپ و… همه و همه در این گفتمان مبتذل “لات اینستاگرامی و تویتری” دست در دست هم قرار دارند…
“فرهاد قنبری”
اشتراک: بابک فرزندی
