بانو قهرمانی:
چله‌ی بزرگ
چله‌ی کوچک
چارچار
سده
اَهمن‌وبهمن
سیاه‌بهار
و سرماپیرزن
کلمات زیبا و دوست داشتنی بالا کلماتی هستند که برای نسل قدیم بسیار آشنا و با رگ و خون آن عزیزان عجین شده است.
زمستان به دو بخش تقسیم میشده است:
چله بزرگ(چله کلان) و چله کوچک(چله خرد)
که چله بزرگ از اول دی ماه تا دهم بهمن ماه می باشد
و چهل روز کامل و چله کوچک از یازدهم بهمن تا پایان بهمن ماه بیست روز کامل، و به همین دلیل چون بیست روز کمتر است چله کوچک نامیده شده است.
غروب آخرین روز چله بزرگ جشن سده برگزار می شده و مردم دور هم جمع می شدند و از این جشن لذت می بردند و در نهایت با برپایی آتش و خواندن شعر و پایکوپی بدور آتش، جشن سده را گرامی می داشتند.
این دوبرادر( چله بزرگ و چله کوچک) در هشت روز در کنار همدیگر هستند که آن 8 روز را ( چار چار) می نامند.
به چهار روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چله کوچک چار چار گفته می شود.
پس از چار چار نوبت به اهمن و بهمن پسران پیرزن (ننه سرما ) می رسد که خودی نشان دهند.
10 روز اول اسفند را اهمن و 10 روز دوم اسفند را بهمن می گویند
و این 20 روز ممکن است آنقدر بارندگی باشد که این دوبرادر به دو چله طعنه بزنند، با توجه به شعری که قدیمی های نازنین می خواندند؛
اهمن وبهمن ،آرد كن صدمن ،روغن بیار ده من
هیزم بکن خرمن عهده ی همه بامن
تا اینجا 20 روز از اسفند به نام اهمن وبهمن نامگذاری شده اند ومی ماند 10 روز آخر اسفند ماه که 5 روز اول، “سیاه بهار” نام گرفته و شعری هم که قدیمی ها می خوانند؛ سیاه بهار شب ببار و روز بکار.
از این شعر هم مشخص می شود در این ایام، شب ها بارندگی فراوان بوده و روزها کشاورزان مشغول کشت و زراعت بوده اند
5 روز آخر هم سرماپیرزن یا ننه سرما نام گرفته است که در این روزها آسمان گاهی ابری، گاهی آفتابی،گاهی همراه با باد و اکثر اوقات از آسمان تگرگ می بارد که قدیمی های دل پاک براین باور بودند که گردنبند پیرزن پاره شده و مُهره های آن به زمین می ريزد.
